Auteurs en uitgevers vragen dringend aanpassing fotokopievergoeding
Miljoenenverlies voor auteurs en uitgevers, terwijl wie kopieert meer betaalt dan ooit
Op de Boekenbeurs roepen auteurs en uitgevers vandaag, samen met de organisaties* die hun kopieerrechten beheren, de politieke verantwoordelijken op om de nieuwe fotokopiewet (reprografieregeling) grondig bij te sturen. Door de nieuwe wet verliezen auteurs en uitgevers de helft van hun inkomsten uit hun zogenaamde reprografievergoeding, terwijl wie fotokopieert uit hun beschermd werk 2,7 keer meer betaalt per pagina dan voordien. Om iedereen bewuster te maken van het belang van een juiste vergoeding voor het fotokopiëren van boeken, educatieve en wetenschappelijke werken, tijdschriften, kranten, stripverhalen, foto’s en illustraties worden een website www.voorwathoortwat.be en informatiecampagne gelanceerd.
Inkomsten auteurs en uitgevers in vrije val
Jaarlijks worden in België meer dan een miljard pagina’s uit auteursrechtelijk beschermde werken gefotokopieerd. De vergoeding die auteurs en uitgevers voor deze fotokopiëren van hun werk ontvingen, bedroeg in 2015 bijna 24,4 miljoen euro. Door de nieuwe wet, die de apparatenvergoeding** schrapt en vervangt door een hoger paginatarief, zien de auteurs en uitgevers in 2017 de helft van hun inkomsten daaruit verdampen. Deze vergoedingen vormen voor veel auteurs een belangrijke aanvullende inkomstenbron. Ook de nieuwe, aparte regeling voor onderwijs- en onderzoeksinstellingen is erg nadelig voor auteurs en uitgevers, omdat die naast fotokopieën ook digitale gebruiken omvat en het niet duidelijk meer is hoeveel er van een werk mag gekopieerd en verspreid worden. Bovendien ontvangen auteurs en uitgevers minder dan vroeger voor deze verruimde regeling, terwijl ze voortaan de inningen moeten delen met uitvoerende kunstenaars, muziek- en filmproducenten.
“De halvering van hun inkomsten treft auteurs, waarvan vooral het opkomend talent het financieel niet gemakkelijk heeft, en hun uitgevers in het hart. Deze drastische daling maakt het nog moeilijker voor auteurs om te leven van hun creatief werk. Hierdoor dreigen veel auteurs vroegtijdig af te haken en zullen uitgevers minder geneigd zijn om te blijven investeren in innovatie, ook in de digitale wereld. Zo komen de creatie, de informatieverspreiding en de culturele diversiteit acuut in gevaar. Het is belangrijk dat beiden correct en billijk vergoed worden. Door de nieuwe wet is dat niet langer het geval. Vandaar onze oproep om de wet bij te sturen,” aldus Kurt Van Damme, woordvoerder van de ‘voor wat hoort wat’-campagne.
Kopiëren kost bijna 3 keer meer per pagina
Ook wie kopieert uit beschermd werk deelt in de klappen. Voorheen was de apparatenvergoeding inbegrepen in de aankoopprijs van een fotokopieermachine of multifunctioneel toestel. De nieuwe wet schrapt deze apparatenvergoeding en vervangt die door een paginatarief voor fotokopieën dat bijna drie (2,7) keer hoger is dan de vorige regeling. Bovendien was de apparatenvergoeding veel minder complex en was het tevens een efficiënte manier om auteursrechten te innen.
“De verhoging van het paginatarief treft ook de gebruikers in hun portemonnee, waardoor het risico vergroot dat ze hun volumes fotokopieën plots gaan onder-declareren of naar beneden heronderhandelen. Dit cynische gevolg van de hervorming raakt auteurs en uitgevers een tweede keer”, aldus Kurt Van Damme.
“Voor wat hoort wat”- campagne
Het is belangrijk dat mensen beseffen dat door hen aangekochte bronwerken zoals boeken, educatieve en wetenschappelijke werken, tijdschriften, kranten, e.d. hen geen blanco cheque geven om ze verder te reproduceren zonder dit te vergoeden. De lancering van de informatie- en sensibiliseringscampagne www.voorwathoortwat.be wil hier naar aanleiding van de nieuwe wet duidelijkheid in brengen.
“Ik kan me voorstellen dat bepaalde gebruikers niet opgezet zijn met de verhoging van het paginatarief door de Minister, maar dat is een rechtstreeks gevolg van het schrappen van de apparatenvergoeding door de wetgever. Het is belangrijk dat gebruikers hun vergoeding voor het fotokopiëren correct blijven betalen. Onze campagne wil informeren, sensibiliseren en de betalingsbereidheid verhogen. Daardoor weten gebruikers waarvoor ze moeten betalen en waarom het paginatarief hoger is. Uiteindelijk staan auteurs, uitgevers en gebruikers in dit verhaal aan dezelfde kant”, besluit Kurt Van Damme.
*Auteursorganisaties: Assucopie, deAuteurs, SABAM, SACD, SAJ/JAM, SCAM, SOFAM en VEWA
Uitgeversorganisaties: Copiebel, Copiepresse, License2Publish, Librius, ReproPP, Repropress en Semu
**de apparatenvergoeding was in 2015 goed voor 55% van de inningen voor reprografie (13,4 miljoen euro)
